Blog

Patentler için Kullanma Zorunluluğu ve Zorunlu Lisans

Patentler için Kullanma Zorunluluğu ve Zorunlu Lisans

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (”SMK”), mülga Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK’dan farklı olarak zorunlu lisans hükmü bağlamında patentlerin kullanım zorunluluğu üzerinde durmaktadır. <br /><br /> Düzenleme, SMK’nın 130. maddesinde açıklandığı üzere patentin verilmesi kararının Bültende yayımlanmasından itibaren üç yıllık veya patent başvurusu tarihinden itibaren dört yıllık sürelerden hangisi daha geç sona eriyorsa, o sürenin bitiminden önce patentin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Patenti kullanma kavramı piyasa koşulları, ruhsatlara ve standartlara ilişkin ulusal düzenlemeler ve uygulamalar, yeni uygulamalara ihtiyaçlar vb. patent sahibinden bağımsız koşullar gözetilerek değerlendirilmektedir. SMK’nın Uygulanmasına Dair Yönetmelik uyarınca bir patentin kullanımına ilişkin beyan kullanımın gerçekleştirilmesi için öngörülen aynı yasal sürelere tabi olarak Türkpatent’e ibraz edilmelidir. Bu süre zarfında kullanıldıklarına ilişkin beyanda bulunulmayan patentler Patent Bülteninde yayımlanmakta ve üçüncü kişilerin zorunlu lisans verilmesi taleplerine açık hale gelmektedir. Aynı şekilde makul bir sebep bulunmaksızın patent kullanımına üç yıldan daha uzun süreyle ara verilmesi halinde de üçüncü kişiler için zorunlu lisans verilmesini talep etme hakkı doğmaktadır. <br /><br /> Ancak patentin bültende yayımlanması doğrudan herhangi bir negatif durum veya fayda getirmemektedir. Bir patent kullanılmayan patentler listesinde yer almasa dahi üçüncü kişiler, patentin kullanılmadığı ya da kullanılması yönünde makul ve ciddi tedbirlerin alınmadığı veya var olan kullanımın ulusal pazar ihtiyacını karşılayacak seviyede olmadığına dayanarak zorunlu lisans verilmesini talep edebilmektedir. Diğer taraftan patentin sadece listede bulunması da katiyen zorunlu lisansa konu olacağı şeklinde yorumlanmamalıdır. <br /><br /> Üçüncü kişiler, bir patent için kendilerine zorunlu lisans verilmesini talep etmek için mahkemeye başvurmak durumundadır. Türkpatent nezdinde sunulan herhangi kullanım beyanı, kesin delil niteliğinde olmayıp, yalnızca ilgili patentin kullanıldığının bir göstergesi olarak kabul edilecekken o tür bir beyanda bulunulmamış olması da mahkeme nezdinde ispat edilecek olan bir kullanımın önünde herhangi bir engel teşkil etmeyecektir.